Breytingar í átt að samskiptamiðaðri enskukennslu í íslenskum grunnskólum

Útdráttur

Þessi grein kortleggur breytingar á enskukennslu í grunnskólum síðan námskrá var breytt árin 2007 og aftur 2011/2013. Megintilgangur núverandi rannsóknar er að kanna stöðu enskukennslu frá sjónarhorni starfandi kennara. Annar tilgangur rannsóknarinnar er að stuðla að þróun kennaranáms á Menntavísindasviði Háskóla Íslands og bæta undirbúning enskukennara fyrir þá sem eru að hefja störf eða starfa í grunnskólum. Þegar fyrri kannanir voru framkvæmdar – stórtæk ráðuneytiskönnun árið 2005/2006 og minni eftirfylgnikönnun árið 2007 – var enskukennsla mjög undir áhrifum frá undirbúningi nemenda fyrir lokapróf, með mikla áherslu á lesskilning, ritun og málfræði. Aðalnámskrá 2011/2013 innleiddi grunnþætti menntunar og hæfniviðmið sem grundvöll kennslu og námsmats. Í megindlegri könnun, sem framkvæmd var árið 2022, söfnuðu rannsakendur svörum frá kennurum í 7. og 10. bekk um aðgengi þeirra að kennsluog námsgögnum og notkun þeirra, kennsluhætti, nálganir að námsmati, faglega þróun kennara og notkun ensku í kennslustofunni. Alls svöruðu 156 þátttakendur, en svörun var 53%. Niðurstöðurnar sýna að hefðbundnar, bókmiðaðar kennsluaðferðir eru enn ríkjandi, þó munnleg samskiptahæfni fái aukna áherslu. Menningarlæsi og námshæfni þurfa að fá verulega athygli ef uppfylla á kröfur aðalnámskrár frá 2011/2013. Notkun markmálsins (ensku) í kennslustofum ætti að aukast, þó að markviss notkun á íslensku (móðurmálinu) sé enn viðeigandi í kennslu erlendra tungumála. Að jafnaði virðist samskiptamiðuð tungumálakennsla vera að ná fótfestu